NỘI TIẾT TỐ ĐÓNG VAI TRÒ CHỦ ĐẠO
TRONG ĐIỀU TRỊ MỤN
Dầu trên bề mặt da của bạn được gọi là bã nhờn. Quá trình sản xuất bã nhờn được kiểm soát bởi nội tiết tố được gọi là nội tiết tố androgen, điển hình như testosterone (đúng vậy, con gái cũng có!) và các loại nội tiết tố họ hàng của nó. Khi các hormone này có tỷ lệ cao hơn so với các hormone khác trong cơ thể bạn, chẳng hạn như estrogen và progesterone, da của bạn sẽ sản xuất ra nhiều bã nhờn hơn mức bình thường.
Lỗ chân lông bị tắc do bã nhờn dư thừa và tế bào chết, sẽ tạo ra môi trường hoàn hảo cho một loại vi khuẩn sống trên da P. acnes - sinh sôi nảy nở. Điều này sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch trên da, dẫn đến việc viêm da và sự xuất hiện của những nốt đỏ .
Nhấn TẠI ĐÂY để tìm hiểu tất cả về da nhờn và mụn.
Sự rối loạn nội tiết tố xảy ra ở một số giai đoạn của cuộc đời:
Mụn trứng cá ở tuổi vị thành niên
Mụn trứng cá phổ biến nhất ở thanh thiếu niên. Ở giai đoạn tuổi dậy thì, mức testosterone tăng lên ở cả nam và nữ. Ở nam giới, đây là khởi đầu cho việc phát triển những đặc điểm nam tính đầu tiên, điển hình như lông trên cơ thể, lông mặt, cơ bắp và xương. Nữ giới có lượng testosterone thấp hơn nhiều, kích thích sự phát triển của lông vùng kín và lông dưới cánh tay. Điều này cũng làm tăng khối lượng cơ bắp và xương ở nữ giới. Tuy nhiên testosterone cũng làm kích thích sản xuất bã nhờn trong các nang tóc.
Thế nên, bạn sẽ dễ bị mụn trứng cá trước kỳ kinh nguyệt
Đối với nhiều phụ nữ, sự xuất hiện của mụn trứng cá trước và trong kỳ kinh nguyệt là điều thường gặp. Một nghiên cứu đã có nhận định: "Sự dao động hormone hàng tháng trong chu kỳ kinh nguyệt có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc xuất hiện của mụn trứng cá. Có tới 85% phụ nữ trưởng thành cho biết tình trạng mụn của họ ngày càng trầm trọng hơn trong những ngày trước kỳ kinh nguyệt. " 1
Vì vậy, nếu da của bạn dễ bị mụn trứng cá trước kỳ kinh nguyệt, bạn nên biết rằng bạn không phải là người duy nhất gặp tình trạng trên: 85% phụ nữ trưởng thành nổi mụn trước khi bắt đầu có kinh.
Tại sao da nổi mụn trước những ngày kinh nguyệt?
Vào tuần trước kỳ kinh, da của bạn tiết nhiều bã nhờn hơn bình thường. Điều này chính là do sự cân bằng nội tiết tố của bạn bị thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt của bạn.
- Trong nửa đầu của chu kỳ kinh nguyệt, estrogen là loại hormone chiếm ưu thế.
- Vào giữa chu kỳ, mức độ estrogen giảm và progesterone bắt đầu chiếm ưu thế.
- Mức testosterone được duy trì khá ổn định trong suốt chu kỳ của bạn, vì vậy khi estrogen giảm xuống, testosterone sẽ trở nên tương đối cao hơn. Hãy nhớ rằng, chính testosterone là yếu tố kiểm soát sản xuất bã nhờn.
- Việc tăng lượng progesterone có thể làm cho da của bạn sưng nhẹ, từ đó làm cho lỗ chân lông của bạn trở nên khít hơn. Hiệu ứng khít lỗ chân lông này, cùng với việc tăng tiết bã nhờn do tăng testosterone , có thể khiến tế bào da chết bị kẹt bên trong nang lông của bạn.
- Cuối cùng, vào tuần trước kỳ kinh, mức progesterone của bạn cũng giảm trở lại, làm lỗ chân lông mở ra và từ đó vi khuẩn xâm nhập vào trong, tạo môi trường hoàn hảo cho sự xuất hiện của mụn.
Thai kì có thể gây ra mụn
Thai kì là một giai đoạn khác đầy biến động về nội tiết tố. Trong ba tháng thai kì đầu tiên, mụn trứng cá có thể trở nên nặng hơn. Tuy nhiên, thông thường da sẽ được cải thiện dần theo các giai đoạn khác của thai kì. Hiện tượng này có thể liên quan đến sự thay đổi mức estrogen và progesterone trong quá trình thai kỳ.
Thời kỳ mãn kinh là một thời điểm khác có nguy cơ bị mụn trứng cá
Vào thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh, nồng độ estrogen trong cơ thể bạn bắt đầu giảm. Các nhà nghiên cứu quan sát thấy rằng những phụ nữ bị mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh thường có mức độ nội tiết tố androgen bình thường, nhưng oestrogen lại bị giảm. Những thay đổi về tỷ lệ giữa hormone khác nhau có thể kích thích sản xuất bã nhờn, gây sản sinh mụn.
1 Các vấn đề mới liên quan đến mụn trứng cá ở phụ nữ trưởng thành (Zeichner et al., 2017)
LIỆU PHÁP ĐIỀU TRỊ CHO
MỤN DO NỘI TIẾT TỐ
Viên uống tránh thai là cách hiệu quả để kiểm soát sự xuất hiện của mụn
Về cơ bản, hầu hết mụn trứng cá đều do nội tiết tố gây ra. Có những việc bạn có thể làm nhằm giảm thiểu sự mất cân bằng nội tiết tố, điển hình như một chế độ ăn uống lành mạnh, các phương pháp giảm căng thẳng, thế nhưng bạn không thể tránh khỏi một số giai đoạn cốt yếu như giai đoạn dậy thì, kinh nguyệt, thai kì và giai đoạn mãn kinh.
Thói quen rửa mặt và chăm sóc da bị mụn hàng ngày bằng các sản phẩm chuyên biệt hiệu quả, kết hợp với việc sử dụng các sản phẩm trang điểm phù hợp chắc chắn sẽ phát huy tác dụng trong việc ngăn ngừa mụn trứng cá.Nhưng nếu tình trạng mụn của bạn vẫn dai dẳng, đặc biệt là vào thời điểm trước kinh nguyệt, thì có lẽ đã đến lúc cần thiết lập lại cân bằng nội tiết tố bằng thuốc.
Thuốc điều trị chống lại tác động của nội tiết tố androgen trên da được gọi là liệu pháp kháng androgen. Liệu pháp kiểm soát nội tiết tố đã cho thấy nhiều hiệu quả trong việc trị mụn trứng cá chính là viên uống Các loại thuốc tránh thai kết hợp có chứa estrogen và progesterone, đồng thời cũng giúp ngăn chặn nội tiết tố androgen trong cơ thể bạn. Ngoài chức năng tránh thai, viên tránh thai còn có tác dụng giảm sản xuất bã nhờn từ đó giúp giảm việc tắc lỗ chân lông và giảm sự xuất hiện mụn trứng cá.
Không phải mọi phụ nữ đều có thể, hoặc muốn, sử dụng các loại thuốc trên. Những nguy cơ liên quan đến việc dùng thuốc là có tồn tại và các loại thuốc tránh thai trên có thể không phù hợp với bạn nếu bạn có tiền sử bị huyết khối, huyết áp cao, hoặc nếu bạn thừa cân một cách đáng kể hoặc nếu bạn là người hút thuốc. Nhưng may thay, có rất nhiều phương pháp điều trị khác, bác sĩ có thể cho bạn lời khuyên hữu ích về những lựa chọn thích hợp với bạn nhất. Nhưng nếu thuốc tránh thai có tác dụng với bạn, thì đó là một lựa chọn cần cân nhắc, vì nó không chỉ giúp bạn phòng ngừa thai kì không mong muốn mà còn kiểm soát mụn hiệu quả.
